Półpasiec – przyczyny, objawy, szczepionki, leczenie półpaśca

Przyczyną półpaśca jest wirus, który w młodości wywołuje ospę wietrzną. W momencie gdy zaczyna działać ponownie pojawia się półpasiec. Lekarze nie wiedzą, dlaczego się tak dzieje.

Kiedy wirus się obudzi, powoduje swędzenie i uczucie mrowienia na skórze, które mogą trwać do 5 dni. Następnie pojawiają się pęcherze na ciele lub twarzy, często jest to pas po jednej stronie ciała.  Dodatkowe objawy to gorączka, rozstrój żołądka, bóle głowy i dreszcze. Całość objawów najczęściej występuje w czasie jednego miesiąca.

Wysypki mają tendencję do ustępowania w ciągu miesiąca, ale półpasiec może prowadzić do długotrwałego uszkodzenia nerwów i bólu, szczególnie u osób po 50. roku życia.

Statystyki wskazują, że co trzecia osoba zachoruje na półpaśca, jest to około 1 milion osób rocznie. Półpasiec może wystąpić w każdym wieku, ale największe ryzyko występuje u osób w podeszłym wieku. W związku z tym lekarze zalecają szczepionkę na półpaśca dla większości osób po 50 roku życia.

Szczepionki na półpaśca

W 2006 roku lekarze zaczęli używać pierwszej szczepionki na półpaśca o nazwie Zostavax. Zalecano ją osobom powyżej 60 roku życia. Zastosowano tu słabą formę wirusa ospy wietrznej, aby pobudzić system odpornościowy organizmu do działania w walce z chorobą. Szczepionka Zostavax obniża szanse na zachorowanie na półpaśca o około 50%, a szansę na uszkodzenie nerwów długotrwałych o około 67%. W celu uzyskania odporności wystarczy jednorazowa aplikacja szczepionki.

W 2017 r. Zatwierdzono drugą szczepionkę, zwaną Shingrix. Lekarze zalecają ją osobom w wieku powyżej 50 lat. Ta szczepionka również ma w składzie wirus ospy wietrznej, ale zmniejsza szansę na uzyskanie półpaśca o 90%. Szczepionkę podaje się w dwóch dawkach w odstępie 2-6 miesięcy między dawkami.

Szczepionka na półpaśca zapewnia ochronę na okres 5 lat.

Czy zdecydować się na szczepienie na półpasiec?

Lekarze twierdzą, że większość zdrowych osób po 50 roku życia powinna otrzymać szczepionkę Shingrix – jest ona dostępna zarówno w aptekach, jak i gabinetach lekarskich. Szczepionkę Shingrix można przyjąć nawet jeśli wcześniej korzystaliśmy ze szczepionki Zostavax, o ile minęło co najmniej 8 tygodni od jej otrzymania.

Nie należy przyjmować szczepionki jeśli jeszcze nie chorowaliśmy na ospę wietrzną (wówczas przyjmujemy szczepionkę na ospę wietrzną), masz alergię na składniki leku, aktualnie chorujesz na półpaśca, w czasie ciąży oraz podczas karmienia piersią.

Objawy półpaśca

Do objawów półpaśca należą:

• swędzenie, palenie, pulsowanie, kłucie, ból w miejscu w którym po kilku dniach lub tygodniach pojawi się wysypka, objaw może ustępować i nawracać.
• mrowienie skóry, swędzenie a następnie wystąpienie pęcherzyków wypełnionych płynem na zaczerwienionej skórze.
• wysypka, której towarzyszy gorączka, zmęczenie, ból głowy.

Powikłania po półpaścu

W większości przypadków objawy ustępują w mniej niż miesiąc, ale zdarza się tak, że utrzymują się dłużej i wywołują dodatkowe powikłania. Jeśli posiadasz objawy, które wskazują na półpaśca najlepiej skonsultuj się z lekarzem. Wczesne rozpoczęcia leczenia pozwala ograniczyć objawy i skrócić czas ich występowania. Mimo tego, że półpasiec nie zagraża życiu może powodować poważne powikłania jak utrata wzroku.

Do powikłań po półpaścu zaliczamy:

• nerwoból poopryszczkowy, to najczęstszy problem, który pojawia się już po ustaniu wysypki, ból, swędzenie, mrowienie oraz pieczenie trwają nawet do kilku miesięcy po zagojeniu się wysypki. Objaw występuje przeważnie u osób starszych, przeważnie ustępuje po kilku miesiącach, rzadziej trwa latami.
• problem z oczami, w przypadku jeśli zmiany pojawią się na twarzy w okolicach oczu lub nosa koniecznie skontaktuj się z lekarzem, ponieważ powikłania mogą doprowadzić nawet do utraty wzroku. Dodatkowo mogą występować rany, blizny, obrzęk i zaczerwienienie a także uszkodzenie nerwów, jaskra czy wzrost ciśnienia w oku.
• syndrom Ramseya Hunta, może wystąpić w sytuacji gdy zmiany pojawiają się wokół uszu i powoduje zawroty głowy, utratę słuchu, brak możliwości poruszania częścią twarzy oraz szumy uszne.

Leczenie półpaśca

Półpasiec podobnie jak ospa jest chorobą zakaźną, dlatego też żeby nikogo nie zarazić lepiej na czas leczenia pozostać w domu. Leczenie półpaśca polega przeważnie na podawaniu leków przeciwwirusowych, a żeby poprawić komfort pacjenta podaje się także leki przeciwbólowe.

Leki przeciwwirusowe na półpasiec

Jeśli zależy nam na dobrych efektach leczenia należy podać leki najlepiej w pierwszych 2-3 dobach od wystąpienia pierwszych objawów. Wymagana jest konsultacja z lekarzem, który może przepisać takie środki na półpasiec jak acyklowir, famcyklowir czy valacyklovir.

Leki przeciwbólowe na półpasiec

Przebieg półpaśca przeważnie jest bardzo bolesny, dlatego przeważnie stosuje się w nim takie leki przeciwbólowe jak naproxen czy ibuprofen.

Antybiotyki na półpaśca raczej nie są przepisywane z racji na to, że jest to wirus, jedynie w przypadku zakażenia bakteryjnego zmian na skórze lekarz może przepisać odpowiedni antybiotyk.