Dieta paleo – zasady, opinie, efekty

Każdy sezon przynosi nowe, modne diety. Propozycja diety paleo, która stała się popularna kilka lat temu i nie traci zainteresowania wśród mięsożerców to kolejna opcja, która wymaga od zainteresowanego świadomego zaangażowania w jej stosowanie, ale daje pozytywne efekty w zadowalającym czasie, oczywiście pod warunkiem jej wytrwałego stosowania.

Podstawową zasadą diety paleo jest ograniczenie w diecie ilości węglowodanów i zastąpienie ich białkiem.

Dieta powstała w oparciu o badania naukowe, na podstawie których naukowcy starali się odtworzyć jadłospis człowieka pierwotnego. Wyeliminowaniu podlegała zatem żywność przetworzona. Skupiono się na podstawowych składnikach jadłospisu, które pierwotny człowiek musiał dostarczyć do organizmu, aby przeżyć. Dania składające się na dietę paleo muszą być zatem proste, nieprzetworzone. Nie oznacza to, że wprowadzenie diety paleo jest „bułką z masłem”.

Osoba będąca na diecie paleo ma za zadanie kierować się podstawową zasadą „jem to co człowiek może upolować, bądź zebrać”. Najtrudniejszym zadaniem jest przetrwanie pierwszych dni i tygodni diety, tak, aby organizm zaadaptował się do nowych, dostarczanych w innej formie składników odżywczych, by czerpał siłę ze spożywanego mięsa, warzyw i owoców. Nie jest to łatwe zadanie, w związku z organizmem przyzwyczajonym do otrzymywania dużej ilości chemicznych składników przetworzonych, zawartych w spożywanych produktach.

Dieta paleo jest przede wszystkim dedykowana osobom, dla których priorytetem jest zdrowe odżywianie, lubią tak mięso, że są w stanie zrezygnować z nabiału, pieczywa, cukrów w codzinnej diecie. Jest to równoznaczne z wykluczeniem z jadłospisu większości produktów będących przekąskami, z długimi terminami ważności, gotowymi do spożycia wprost z torebki lub pudełka. Warto jednak podkreślić, iż dieta paleo jest korzystna dla osób nietolerujących glutenu lub laktozy oraz osób z niedoborami żelaza, wapnia.

Zasady diety paleo

Zasady diety paleo to wynik ponad dwudziestoletniego okresu przeprowadzanych badań antropologicznych. Na dietę składa się menu niskowęglowodanowe, ale o wyższym poziomie tego składnika niż podobne diety. Dieta paleo bazuje na chudych produktach białkowych pochodzenia zwierzęcego (mięso, owoce morza, ryby, jaja).

Wskazane produkty stanowią zapewnienie ponad połowy energii dostarczanej w pożywieniu do organizmu. Uzupełnieniem tego są warzywa, owoce, orzechy czy grzyby. Częstym pytaniem zadawanym dietetykom przez osoby chcące przejść na dietę paleo jest dopuszczalność spożywania kawy, herbaty, alkoholu. Odpowiedź jest zadowalająca dla kawoszy i fanów herbaty oraz trunków. Bowiem w niedużych ilościach są one wskazane.

Należy jednak pamiętać, iż zamiana nawyków żywieniowych na nowe, zgodne z dietą paleo nie należy do łatwych i powinna odbywać się kilku etapowo.

Od adaptacji, gdy obowiązują elastyczne zasady diety, jedzenie pokarmów typu paleo, ale nie w 100% nieprzetworzonych. Poprzez poziom drugi z dwoma posiłkami tygodniowo wbrew zasadom diety paleo, aż do poziomu trzeciego, tj. dopuszczenie posiłku niestandardowego w diecie paleo raz w tygodniu.

Podstawowymi mięsami dla diety paleo będą m.in. mięso drobiowe, królika, baranina, konina. Twórcy diety oraz dietetycy wskazują na dziczyznę i owoce morza jako mięso z największą ilością białka i najkorzystniejsze dla smakoszy diety paleo. Bez wątpienia podstawowymi produktami powinny być sezonowo dostępne mięsa, flądra nad Bałtykiem latem, a śledź jesienią. Podobne zasady stosuje się do warzyw i owoców.

Spośród olejów zalecany jest olej kokosowy, olej MCT, oliwa z oliwek i smalec. Ponadto dieta peleo powinna zawierać masło, masło kokosowe, masło ghee, jak również orzechy, pestki dyni, słonecznik czy kasztany jadalne.

Przeciwskazania stosowania diety paleo

Nie dla każdego jednak dieta paleo jest odpowiednia. Dietetycy i lekarze radzą zatem, aby nie przystępować do diety paleo bez wcześniejszej analizy jej zasad i przypominają, że wizyta w ich gabinecie tak przed rozpoczęciem, jak i w trakcie trwania diety pozwoli najpełniej dopowiedzieć na pytanie o to, czy jest to sposób odżywiania, który nie wyrządzi nam więcej strat niż korzyści.

Z racji wysokiej zawartości białka nie jest wskazana dla osób z chorobami nerek. Natomiast niska zawartość węglowodanów wyklucza dietę u osób narażonych na hipoglikemię, czyli nadmierny spadek poziomu cukru we krwi (np. w przebiegu cukrzycy).

Nie jest także dobrym pomysłem dla osób zabieganych i niemogących sobie pozwolić na poświęcenie czasu na przygotowywanie posiłków i poszukiwania odpowiednich produktów. Znalezienie nieprzetworzonego mięsa, warzyw ze sprawdzonego hodowli bądź upraw wymaga czasu, bowiem większość produktów ogólnie dostępnych w sklepach jest przetworzona.

Dieta nie powinna być także stosowana przez kobiety w ciązy i karmiące.

Przykładowy dniowy jadłospis

Śniadanie: frankfurterki (bez dodatków) z sadzonymi jajkami.

II śniadanie: kokosianka pietruszkowa

Obiad: ekologiczny kurczak pieczony z warzywami sezonowymi

Kolacja: krem z groszku na rosole

 Zalety diety paleo

Zaletą diety jest spożywanie produktów bogatych w błonnik i antyoksydanty oraz niskie spożycie tłuszczów nasyconych. Nieocenione zalety przynosi sama eliminacja niezdrowych, z zawartością chemii przetworzonych produktów, pomagając w ten sposób ograniczyć spożycie sodu. W zależności od zapotrzebowania, jednak łatwo sprawić, aby menu diety paleo było sycące i urozmaicone. Plusem jest również zachowanie dotychczasowej  lub zwiększenie tkanki mięśniowej w związku z dużym spożyciem białka, co bez wątpienia ma znaczenie dla osób nastawionych na efekty bycia wysportowanym.

W zakresie zdrowotnym dieta paleo może ponadto zmniejszać ryzyko rozwoju chorób serca, cukrzycy. Utrata kilogramów jest efektem pożądanym i stosunkowo szybko widocznym. Przy dołączeniu do diety aktywności fizycznej można schudnąć od kilku do kilkudziesięciu kilo.

Wady diety paleo

Bez wątpienia dieta jest kosztowna. Naturalne i ekologiczne produkty należą do tych najdroższych. Dodatkowo należy liczyć się z pracochłonnością w przygotowywaniu posiłków, koniecznością zaplanowania zakupów oraz czasu który jest potrzebny na przygotowanie dań na wszystkie posiłki w ciągu dnia.

Można zapomnieć o pozostawieniu któreś z tych czynności na później, bowiem trudno liczyć na posiłki zgodne z zasadami diety paleo w restauracjach lub w produktach odstępnym od ręki w sklepach spożywczych.  Dodatkowo, pomimo oczywistych zalet diety nie zbadano jej długofalowego wpływu na zdrowie. Brak też dostatecznych dowodów na to, że właśnie taki jadłospis jest najlepszy dla dzisiejszego człowieka.

Dieta paleo to zdroworozsądkowe podejście do żywienia,  a więc nawet jeśli nie zostanie zrealizowana stuprocentowo, to już sama eliminacja produktów przetworzonych z codziennej diety, chociażby z najmniejszym zakresie przyczyni się do poprawy zdrowia. Warto także podejmować wyzwania i poszukiwać źródeł naturalnej, ekologicznej żywności i pozostać przy większości z zasad paleo po zakończeniu diety.