Dieta Kwaśniewskiego – zasady, jadłospis, efekty

Dieta Kwaśniewskiego, przez jej najzagorzalszych zwolenników zwana optymalną, jest najkrócej mówiąc, dietą ubogo-węglowodanową i bogatotłuszczową. Twórcą i propagatorem owej diety był zmarły 16 maja 2019 roku polski lekarz Jan Kwaśniewski. Szczyt popularności dieta ta notowała w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych. Zaczęło się od publikacji w prasie, a naprawdę głośno o diecie zrobiło się po wydaniu napisanych przez doktora książek „Żywienie optymalne”, „Tłuste życie”.

Powstała nawet jego książka kucharska, zawierająca siedemset potraw kulinarnych. Wszystkie wymienione książki okazały się wydawniczymi hitami, bijąc rekordy sprzedaży. Przetłumaczono je na czeski, węgierski, francuski, włoski, angielski, niemiecki i rosyjski. Autor, mimo że opierał swe tezy na gruntownej wiedzy naukowej, używał przystępnego języka i prędko przeniknął ze swymi ideami pod strzechy polskich domów.

Sam Kwaśniewski liczbę Polaków stosujących dietę optymalną oszacował w 1998 roku na 2 miliony osób, zauważając przy tym, że blisko połowa z nich mieszka na Śląsku – rzeczywiście w tym regionie Polski dieta Kwaśniewskiego stała się ówcześnie wyjątkowo modna. Do dziś istnieje Ogólnopolskie Stowarzyszenie „Optymalni”, które prowadzi stronę internetową optymalni.org i wydaje miesięcznik „Optymalni”.

Na czym polega dieta Kwaśniewskiego?

Poznając dietę Kwaśniewskiego, dowiadujemy się, że, właściwie, system ten wcale nie jest dietą, tylko normalnością. Twórca tego systemu przekonuje nas, że dietę optymalną powinien stosować każdy i zawsze. Bez znaczenia czy osoba jest chora, czy zdrowa. Zasada jest prosta. Jeść zdrowo powinieneś przez całe życie, nie okresowo. Skoro stworzony system żywienia ma organizmowi zapewniać wszystkie składniki odżywcze i budulcowe, rozsądnym byłoby odżywiać się właśnie w takie sposób. Według doktora Kwaśniewskiego wiele przewlekłych chorób, na które zapadają ludzie, jest skutkiem nieodpowiedniej diety. Uważa, że remedium na ten stan jest żywienie optymalne.

Zasady diety Kwaśniewskiego

Zasady są proste. Jedną z myśli przewodnich są słowa: „Jedz to czym sam jesteś”. Absolutną podstawą jest zjadanie wielkich ilości tłuszczów. Białka powinno się zjadać w ilości 1/3 zjedzonych tłuszczów, a węglowodanów jedynie w 1/2 zjedzonego białka.

Proporcja wygląda tak:

1 : 2,5-3-5 : 0,5

Zatem przyjąć należy, że na każde trzy wielkości zjedzonych tłuszczów, należy zjeść jedną wielkość białka i 0,5 węglowodanów. Ze względu na to, że wyliczanie dokładnej proporcji nastręcza trudności, istnieje też łatwiejsza metoda. Autor zaleca spożywanie 0,8 g węglowodanów na kilogram ciała i jeść dużo tłuszczów. Należy tu nadmienić, że za pokarm powinny służyć głównie produkty odzwierzęce – z wyłączeniem nabiału (poza żółtkami jaj), ryb i drobiu. Produktów zbożowych oraz owoców i słodzonych napojów powinno się unikać.

Jadłospis diety Kwaśniewskiego

Śniadanie

Omlet z trzech jaj z zielonym groszkiem. Kromka chleba białkowego (specjalnie wypiekany) z masłem.

Obiad

Porcja duszonych żeberek z czubatą łyżką surówki z kiszonej kapusty polanej łyżką oliwy. Bez ziemniaków, kaszy itp.!

Kolacja

Dwa kawałki biszkoptu posmarowane grubo masłem. Do tego kawa lub herbata bez cukru.

Dla kogo taka dieta?

Początkowo Jan Kwaśniewski zalecał swą dietę pacjentom borykającym się z nadwagą i nawet nosiła ona miano odchudzającej. Jakkolwiek brzmi to paradoksalnie, ta wysokotłuszczowa dieta powoduje spadek wagi u pacjentów. Przyczyna leży w ograniczeniu spożycia węglowodanów i odciążenie układu pokarmowego. Dopiero w kolejnych latach doktor Kwaśniewski rozpoczął propagowanie swojej diety jako jedynie odpowiedniej. Niestety dzisiejsza wiedza jest w sprzeczności z wyrażanymi przez niego poglądami w tej materii.

Efekty stosowania diety Kwaśniewskiego

Jak już wcześniej zostało napisane, ŻO (żywienie optymalne) może pomóc w redukcji wagi ciała oraz krótkookresowo w stabilizacji działania układu pokarmowego. Dieta ta jest tania i prosta.  Kilka zalet wybranych zostało nieco na siłę. Kolejne akapity tego artykułu świadczą jednoznacznie, że wady są poważniejsze i jest ich znacznie więcej, niż zalet.

Doktor Kwaśniewski twierdził, że zna wiele przypadków spektakularnych uzdrowień z ciężkich chorób, w wyniku jej stosowania. Jednak nigdy nie przedstawił dokumentów, które mogłyby to potwierdzić.

W czasie prowadzenia badań nad pozytywnym wpływem diety na nastrój pacjentów, okazało się, że efekty są wręcz odwrotne, od tych, które lekarz próbował potwierdzić. Kwaśniewski bronił się później, tłumacząc, że badani pacjenci popełniali błędy w stosowaniu jego diety.

Część osób stosujących dietę optymalną notowało u siebie obniżony apetyt. Inne uskarżały się na pojawiające się, często w nocy, skurcze nóg, które mogły mieć związek z niedoborem węglowodanów w krwiobiegu. Badania wykazywały obecność ciał ketonowych w moczu, których nadmiar spowodowany był dużą ilością trawionego białka. Kolejne powtarzające się niedogodności, to bóle brzucha związane z zaparciami i przykry zapach z ust, jako skutek spożywania ciężkostrawnych potraw. To jednak nie wszystko.

Kolejnymi objawami towarzyszącymi „ludziom optymalnym”, są bóle wątroby, która jest drastycznie obciążona nadmiarem tłuszczu w posiłkach. Można doświadczać zawrotów głowy towarzyszących obniżonemu ciśnieniu tętniczemu. Pojawia się zwiększona wrażliwość na sól oraz, na szczęście, mniejsza wrażliwość na ból. Wiele osób porzuciło omawianą dietę z powodu uczucia ociężałości, a nawet z powodu pojawiających się uczuleń.

Ocena środowisk naukowych

Już w 1999 roku Komitet Terapii Wydziału VI Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk, bazując na wiarygodnych badaniach naukowych, uznał „dietę optymalną” doktora Jana Kwaśniewskiego za wybitnie szkodliwą. W oświadczeniu, pod którym podpisało się trzydziestu profesorów medycyny, stwierdzono, że zgodnie ze wszystkimi dużymi programami badawczymi, to konsumpcja produktów zwierzęcych zwiększa poziom cholesterolu we krwi, podwyższa ryzyko udaru mózgu, chorób serca oraz skraca życie współczesnego człowieka.

Broniący się przed krytyką, Kwaśniewski opublikował odpowiedź, w której zarzucił Komitetowi Terapii, że jego (Komitetu) opinia opiera się o fałszywe przesłanki i nie jest poparta żadnymi badaniami statystycznymi efektów ŻO.

Podsumowanie

W świetle dzisiejszej wiedzy ciężko jest z czystym sumieniem polecić komuś stosownie „żywienia optymalnego”. System ten jest już nieco zapomniany, a nikt do tej pory nie pokusił się o dogłębną analizę jej długotrwałego wpływu na ludzki organizm. Sam Jan Kwaśniewski dożył 82 lat, ale nie doprowadził swego dzieła do końca i nie przedstawił niezbitych dowodów na prawdziwość swych tez. Całkiem prawdopodobne, iż na pewnym etapie zaczął sobie zdawać sprawę z wad propagowanego sposobu odżywiania i rozumiał, że zabrnął w ślepą uliczkę.

Co ciekawe, doktor Kwaśniewski, jako alternatywę dla stworzonej przez siebie diety, proponował dietę japońską, która ma zupełnie odwróconą proporcję względem ŻO. Dieta japońska jest dietą niskotłuszczową i wysoko-węglowodanową, ale wpisuje się w wyznawaną przez doktora zasadę „niemieszania paliw”. Może warto zapamiętać tę myśl: „Nie mieszajmy paliw!”.